1, 2 va 4 sentabr kunlari Toshkentda avtobuslar yakshanbalik, 3 sentabr kuni esa shanbalik jadval asosida harakatlanadi.
Hududlarda jamoat transporti tizimini rivojlantirish uchun Transport vazirligi tomonidan 5000 ta avtobus va mikroavtobus sotib olish, 81 ta avtovokzal qurish va rekonstruksiya qilish hamda Damas mikrovenlaridan foydalanishdan voz kechish taklif etilmoqda.
Prezident 1 avgustga qadar Toshkent jamoat transportiga xususiy sektorni jalb etish yuzasidan takliflar ishlab chiqishga ko‘rsatma berdi. Shunga qaramasdan, yil oxirigacha «Toshkent shahri misolida» Nukus shahri va barcha viloyatlar markazlarida jamoat transporti infratuzilmasini rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqib, joriy etish rejalashtirilmoqda.
Toshkentda jamoatchilik vakillari ham a’zo bo‘lgan Yo‘l harakati xavfsizligi komissiyasini tuzish rejalashtirilmoqda. Birinchi o‘rinda Vision Zero (nol o‘lim) konsepsiyasi asosida YTHlarda jarohatlanish va o‘lim holatlarini kamaytirish bo‘yicha dastur qabul qilinadi. Yagona organ — Yo‘l harakatini tashkil etish markazini tuzish ham ko‘zda tutilgan.
Urganch va Xiva o‘rtasidagi trolleybus liniyasi nafaqat O‘zbekistondagi yagona ushbu turdagi jamoat transporti tizimi, balki dunyodagi ikkita shaharlararo liniyadan biri hisoblanadi. Noyabrdan boshlab kompaniyaning elektr energiyasidan qarzdorligi sababli mazkur yo‘nalishda mashinalar harakati to‘xtatilgan. «Gazeta.uz» respublikadagi eng yosh trolleybus tizimi hamda mamlakatning boshqa shaharlarida allaqachon tugatilgan tizimlar haqida hikoya qiladi.
Transport vaziri o‘rinbosari Abdusamat Mo‘minov O‘zbekiston shaharlaridagi tirbandliklar muammosini faqatgina yo‘llarni kengaytirish va yangi yo‘l o‘tkazgichlarini qurish bilan hal etib bo‘lmayotganini aytdi. «Shaxsiy transportdan ko‘ra jamoat transporti afzalligini ta’minlashimiz kerak», — dedi u. Poytaxt ko‘chalarida piyodalar va velosiped yo‘laklarini ajratib turuvchi texnik to‘siqlar, xavfsizlik orolchalari, tartibga solinmagan piyodalar o‘tish joylarida svetofor boshqaruvi joriy etiladi.
Tramvayning afzalliklari borasida hech qaysi mutaxassis shubha qilmaydi. «Dunyoda bu masala „yopilgan“», deydi jurnalist Valentin Bogdanov. Tramvayning yo‘q qilinishi sun’iy ravishda unga nisbat berilgan muammolarning hech birini hal qilmadi. Jamoat transporti o‘zining bashoratliligi va hammabopligini yo‘qotdi, ko‘chalar esa yanada xavfliroq bo‘ldi. Tramvay qaytadigan bo‘lsa, «g‘ildirakni qayta kashf qilishning hojati yo‘q» — barcha liniyalar yaxshi rejalashtirilgan edi, deb ta’kidlaydi u.
Prezident tramvayni Toshkentga qaytarish haqidagi bayonotidan oldin «Gazeta.uz» taniqli jurnalistlar va jamoat arboblaridan ushbu transport turining bekor qilinishi bilan shahar nima yo‘qotganligi haqidagi fikrlarini so‘ragan edi. Ular bir ovozdan tramvayning yo‘q qilinishi katta xato bo‘lgani, poytaxtning transport muammolarini yanada kuchaytirgani va uning qaytishi jamoat transportini rivojlantirishning yagona oqilona yo‘li ekanini tasdiqlashdi.
Toshkent jamoat transportidan foydalanish darajasi bor-yo‘g‘i — 21 foizni tashkil qiladi, tizimda qariyb 400 ta avtobus yetishmaydi. Yo‘llar piyoda va velosipedda yurish uchun qulay emas, buning oqibatida YTHlar ko‘p sodir bo‘lmoqda, deya ta’kidlandi prezident ishtirokidagi taqdimotda. Shavkat Mirziyoyev yangi avtobus hamda elektrobuslar xarid qilish va umuman, jamoat transportidan foydalanish darajasini hozirgidan 2 barobar oshirish bo‘yicha ko‘rsatma berdi.
2022−2026 yillarda respublika bo‘yicha yagona transport tizimini rivojlantirish, Toshkent va yirik shaharlarga uzog‘i bilan 6−7 soatda borib-kelish imkoniyatini yaratish taklif etilayapti. Buning uchun 2022 yilda poytaxt jamoat transporti uchun 673 ta elektrobus va 14 ta metro poyezdini xarid qilish maqsad qilingan. 60 ta shaharlararo avtobus yo‘nalishini tashkil etish, mahalliy aviaqatnovlar soni esa haftasiga 48 tadan 80 taga yetkazish ko‘zda tutilgan.
Juma kuni Nukus shahri va Qoraqalpog‘istonning bir qancha tumanlarida qor yog‘di. Buning oqibatida jamoat transporti sifatida foydalanilgan 1400 dan ortiq «Damas» mashinalari qatnovdan olingan, tumanlararo yo‘lovchi tashuvchi avtobus va mikroavtobuslar harakati esa vaqtincha to‘xtatilgan. Qoraqalpog‘istonlik sinoptikning fikricha, shanba kuni tushki vaqtgacha qor yog‘ishda davom etadi va sovuq havo 3−4 kun davomida saqlanib qoladi.
Poytaxtdagi jamoat transportlarida tegajog‘lik va jinsiy zo‘ravonlikka qarshi kampaniya boshlandi. Avtobus salonlarida bannerlar va favqulodda to‘xtatish tugmalari joriy qilindi. «Gazeta.uz» xarassment qurbonlari qanday harakat qilishi lozimligi, qolaversa, haydovchi va chiptachi ushbu holatga qay tarzda munosabat bildirishi kerakligi hamda xorijda zo‘ravonlikka qarshi qanday kurash olib borilayotganini o‘rgandi. O‘zbekiston qonunchiligida tegajog‘liq uchun javobgarlik mavjud emas. Huquqbuzarni «haqorat qilish» moddasi bilan javobgarlikka tortish rejalashtirilgan.
Avtomobillashtirish siyosati noteng imkoniyatlarni yaratgan holda odamlarni kambag‘allashtiradi: kimdir mashinada yuradi, yana kimdir esa chiqindi gazlardan nafas oladi va ko‘chada xotirjam yurolmaydi, chunki ko‘chalar piyodalar hayoti uchun xavfli bo‘lgan mashinalar hududiga aylanib qoldi. Mashina olishga qurbi yetmaydigan yoki mashina haydashni xush ko‘rmaydigan o‘zbekistonliklar buning jabrini tortmasliklari kerak, deb yozadi iqtisodchi Botir Qobilov.
Shahar atrofidagi temir yo‘l aloqasi — yirik shaharlar transport tizimini rivojlantirishning istiqbolli yo‘nalishi hisoblanadi, lekin Toshkent elektropoyezdlari yo‘lovchilari ko‘rsatilayotgan xizmatlardan qoniqish hosil qilayotgani yo‘q. “Gazeta.uz” fotomuxbiri Yevgeniy Sorochin ulardan buning sababini so‘rab ko‘rdi.
Toshkentning markaziy ko‘chalari xalqaro konferensiyaga tashrif buyurgan delegatsiyalar sababli vaqti-vaqti bilan yopilmoqda. Ularga tutash ko‘chalarda katta tirbandliklar yuzaga kelmoqda. Haydovchilarga navigatorlarga qarab harakatlanish, jamoat transporti yo‘lovchilariga esa manzilga borish uchun odatdagidan uzoqroq vaqt ketishini inobatga olish tavsiya etiladi.
Yo‘l qoidasini buzganlik uchun jarimalar qanday vazifani bajaradi, nima uchun jarimaning miqdori odamlar uchun juda qimmat bo‘lishi kerak va shaharlarda pullik avtoturargohlar nima uchun kerakligi haqida Samarqand bosh rejasini ishlab chiqayotgan rossiyalik mutaxassislarning «Gazeta.uz»ga bergan intervyusida.
Respublika maxsus komissiyasi yo‘nalishli avtobus va metroga niqobsiz bo‘lgan shaxslarni transport vositalari saloniga chiqarmaslik bo‘yicha qarorni qabul qildi. Temir yo‘l vokzallari va aeroportlarda esa karantin choralariga rioya qilinishi qat’iy nazoratga olinadi.
5 yil oldin Toshkent tramvayining 115 yillik tarixi o‘z nihoyasiga yetdi. Tramvay liniyalarining yopilishidan oldin poytaxt qanday ko‘rinishda edi va bugun ularning o‘rnida nimalar paydo bo‘lgan — “Gazeta.uz"ning maxsus fotojamlanmasida.
Rossiyaning SIMETRA transport kompaniyasi Samarqand transport tizimini barqaror rivojlantirish rejasini ishlab chiqadi. Jamoat transporti bo‘yicha mutaxassis Vladimir Valdin «Gazeta.uz»ga bergan intervyusida bosh reja nimaligi, barcha postsovet shaharlarining umumiy muammolari, Samarqand va Toshkentdagi jamoat transporti bilan bog‘liq vaziyat haqida gapirib berdi.
Yanvar oyidan boshlab Toshkent shahridagi jamoat transportlarida transport kartalari joriy qilindi. Transport kartalarini qayerdan sotib olish, qanday to‘ldirish, ulardan foydalanish va transport kartasini sotib olmasdan transport uchun pul to‘lash mumkinmi — bu va boshqa savollarga javob beramiz.
Qo‘shimcha imkoniyatlardan foydalanish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting